"The Dutch. They tried to humiliate me. This tiny room full of twenty students. They wanted to sit there while they read my book and talked about how many people I've slept with. They acted like it was outrageous I left. fml'

In de nacht van zaterdag op zondag plaatste de jonge Amerikaanse schrijfster Marie Calloway (1990) dit bericht op Instagram. Ze was net weggelopen bij haar leesclub, op het festival dat wij georganiseerd hadden. Op dertig plekken in Amsterdam kon je een leesclub bijwonen, in aanwezigheid van de schrijver (lees hiernaast het verslag van Maartje Wortel). Marie Calloway besprak met vijfentwintig lezers haar controversiële boek waar was ik goed voor in jouw leven, in overigens het grootste bewoonde grachtenpand van Amsterdam. Everything is big in America. Na vijf minuten liep ze weg, zonder terug te keren. Het introductierondje was net geweest. ("I'm Marie", "I am a journalist.")

O ja, 'fml' staat voor 'fuck my life'.

Op voorhand hadden we gewed: Marie Calloway zou een dikke, oude man blijken te zijn wanneer ze uit het vliegtuig zou stappen. De geruchten over haar ware identiteit bestaan al sinds ze in 2011 een online verhaal publiceerde over een schrijver die twee keer zo oud was als zij. Ze mailt hem om hem te complimenteren over zijn ideeën over pornografie en na wat heen en weer gemail, stuurt ze:

hello

i will go to brooklyn may 26 - june 1

i would love to sleep w/ you

probably you're not into that sort of thing but thought i would say anyway zz via nothing to lose

goodluck in your life zzz

Het vervolg laat zich raden. Ze schrijft de weinig opbeurende sekscapades op. Wanneer ze het verhaal op haar blog plaatst, dan nog met de echte naam van de schrijver, explodeert literair internet. Het wordt geherpubliceerd op de blog van schrijver Tao Lin, waar de man inmiddels 'Adrien Brody' is gedoopt, naar de acteur uit The Pianist. Marie Calloway wordt fel bediscussieerd, bespot en verdedigd. De onderwerpen: de morele vragen van schrijven over een echt persoon, de impact van openlijk schrijven over seks als jonge vrouw en de identiteit van Adrien én de schrijfster.

Hoge kreungeluidjes

Inmiddels heeft ze haar debuut gepubliceerd, waar was ik goed voor in jouw leven. Het is iets tussen een roman en een verhalenbundel in. In chronologische volgorde vertelt het verhalen met titels als 'portland, oregon 2008 (18 jaar)', 'sekswerkervaring twee (20 jaar)' en 'dank dat je me aanraakt (22 jaar)'. Het zijn korte stukken: van haar ontmaagding tot haar werk als escort, van kots-seks tot knullige pogingen tot emotionele verbindingen met anderen. Een fragment:

"Hij maakte van die hoge kreungeluidjes. Ik had een man nog nooit zulke geluidjes horen maken. Ik was blij dat ik iemand zulke geluidjes kon laten maken ik pijpte hem nog een poosje en hield toen op. Ik ging weer op het bed liggen. Hij stond op, liep naar zijn computer en twitterde: 'Heel fijne pijpbeurt.' Ik dronk drie biertjes en begon te gapen."

Dit alles wordt afgewisseld met screenshots van haar Facebook-chats. Een aantal drukkerijen weigerde het te drukken vanwege de aanstootgevende foto's.

Marie Calloways leven bevindt zich online. Vrijwel niemand heeft haar in levenden lijve gezien. Interviews doet ze eigenlijk ook alleen per mail. Maar daar staat ze, in de gang van het chique grachtenpand van haar Nederlandse uitgever, zoals we haar kennen van haar boekomslag. Een dag te laat weliswaar - vlucht gemist, een enfant terrible moet naar haar rol leven. Ze is gekleed als een meisje uit een Japans manga-filmpje (alleen de vlechtjes ontbreken), kijkt met lege ogen naar de punten van haar hoge hakken en geeft een slap handje. Wij zijn in Amsterdam, maar waar Calloway met haar hoofd is, is voor ons een compleet raadsel.

Haar antwoorden zijn moeilijk verstaanbaar; ze wisselt een hoge kopstem af met een zeurderige variant, heel stil, terwijl ze regelmatig op haar telefoon kijkt. We vragen of er veel vrienden van haar op dit moment online zijn. "Hmm, nee. Het is er heel vroeg. Vijf uur 's ochtends of zo." Als een verveelde kleuter speelt ze met de suikerzakjes op tafel. Af en toe, tussen het gegiechel en gezwijg in, lijkt ze lucide momenten te kennen.

"Als je een vrouw bent die in het openbaar over controversiële onderwerpen praat, word je een projectie van meedogenloze frustraties. Dat is ook wat er met mij is gebeurd. In het begin volgde ik alle scheldtirades, wilde ik alles weten, omdat ik dacht dat ik daardoor meer over mezelf te weten zou komen. Maar na een tijdje zet je die knop om, want die kritiek betekent niets. Het is een projectie, het heeft weinig met jezelf te maken."

Waarom vind je het belangrijk om over die controversiële onderwerpen te schrijven?

"Ik schrijf over dingen die me bewegen. En voor mijn gevoel geef ik een realistischer beeld van wat vrouwen in deze tijd meemaken. Ik zou mijn verhalen ook niet 'controversieel' willen noemen. Mensen vinden het onacceptabel dat er zoveel seks in voorkomt, maar kom op: iedereen kijkt porno, iedereen houdt de schijn hoog. Mijn verhalen zijn geen doorsnee seksverhalen zoals je ze in boeken tegenkomt. Ze zijn geen Vijftig tinten, dat om genot draait. Mijn boek heeft een grote negatieve en kritische ondertoon als het om seks gaat. Pijn en verwarring spelen een grote rol in de seksbeleving van de meeste jonge vrouwen. En dat druist in tegen het ideaalbeeld dat iedereen heeft: als er iemand hoog in de hiërarchie van seks wordt geplaatst is het wel de jonge vrouw. Omdat ik er zo over schrijf denken veel mensen dat ik die trieste seksbeleving vergoelijk of zelfs aanmoedig. Dat is niet zo; ik schrijf alleen op hoe het is. Ik ben geen ethicus. Als ik een deprimerend seksverhaal heb geschreven, ga ik daar geen uitleggerig gedeelte aan toevoegen waarin ik uiteenzet wat mensen hiervan moeten vinden. Het verhaal moet het werk doen."

Had je ook niet verwacht dat mensen zo op 'Adrien Brody' zouden reageren?

"Nee, dat hield ik niet voor mogelijk. Mannen schrijven voortdurend over hun affaires en veroveringen, vaak genoeg met vrouwen die herkenbaar zijn. Daar doet niemand moeilijk over. Maar die mannen zijn gewoon bang. Ze denken dat zij het volgende slachtoffer kunnen zijn, de volgende ontmaskerde vreemdganger."

Je hebt je weleens een marxistisch feminist genoemd.

"Ja, daar lees ik nu veel over. De ware geketenden van het kapitalisme zijn niet de arbeiders, maar de vrouwen van de arbeiders. Ze hebben een dienstverlenende rol - koken, verzorgen, bereid zijn tot seks en tot baren - om er maar voor te zorgen dat de man kan doorwerken in het productieproces. En dan doen die vrouwen dat ook nog eens zonder betaald te worden."

Facebook

Marie Calloway kijkt weer op haar telefoon. Af en toe neemt ze een foto, vermoeden we, maar we vragen er niet naar. Uit zichzelf, alsof ze de voor de hand liggende kritiek op sociale media verwacht, begint ze een pleidooi voor Facebook.

"Tot m'n 22ste had ik geen vrienden. De enige vorm van intimiteit die ik kende verliep via LiveJournal en Facebook. Ik ben met internet opgegroeid, zo is het voor mij altijd geweest. Voor rare kinderen is Facebook een groot geschenk. In essentie is internet bedoeld en gebouwd om mensen met elkaar in contact te brengen. Dat is fantastisch. Maar schrijvers en journalisten lijken ons alleen maar te willen vertellen hoe Facebook onze wereld verziekt."

Hoe was dit interview anders verlopen als we het via Facebook hadden gedaan?

"Ehm... Met meer kattenplaatjes."

Verberg tekst

Hoe schrijf je een roman die door drie drukkerijen wordt geweigerd omdat de inhoud ervan pornografisch zou zijn? Was het dat wat de 23-jarige Marie Calloway zichzelf voorhield toen ze schreef aan Waar was ik goed voor in jouw leven, haar eerste roman? Diepte ze daarom het ene na het andere cliché op, in een poging te choqueren?

Immers, het jonge ik-personage in haar debuut heet ook Marie Calloway en doet aan comazuipen en triootjes, heeft seks met oudere mannen die ze amper kent en laat zich er soms zelfs voor betalen.

Lichaam in de strijd

Opzet geslaagd in dat geval, want de weigering van de drukkerijen wordt ondertussen gebruikt als verkoopargument voor het boek. Net als het feit dat talkshow-host Dr. Phil op het laatste moment een afspraak met La Calloway afzegde.

Maar Calloways debuut wordt ook anders in de markt gezet. Zo zou de voormalige studente vrouwenstudies willen aankaarten hoe jonge twintigers tegenwoordig contacten leggen via het internet en omspringen met hun seksualiteit. Daarvoor gooit ze dan maar haar eigen lichaam in de strijd. Hoewel haar korte verhalen - voorheen blogposts - doorweven zijn met fictie, maakte ze naar eigen zeggen alles zelf mee.

Met dat in het achterhoofd is het misschien wat kort door de bocht om Calloways ervaringen als clichématig te bestempelen. Zeker omdat het haar af en toe lukt om een rauw beeld te schetsen van hoe het er misschien voor sommige twintigjarige vrouwen aan toe gaat. Bijvoorbeeld als haar personage toegeeft dat ze door de vele uren pornokijken niet wist hoe ze zich bij haar ontmaagding moest gedragen. Of als de Calloway uit het boek zegt dat ze praten beschouwt als een manier om de tijd tot de volgende portie seks te overbruggen.

Alleen verandert die rauwheid even regelmatig in saaiheid, door de stijlkeuzes die Calloway maakt. Zo gebruikt ze de taal die je Amerikaanse tieners zo vaak hoort spreken in realityshows op MTV. Het om de haverklap gebruikte stopwoordje 'like' is in het Nederlands vertaald als 'zeg maar', wat de stijl een stuk minder herkenbaar en na een tijdje vooral vermoeiend en geforceerd maakt.

Omdat Calloway daarnaast ook seksueel getinte chatsessies opneemt in het boek, lijkt het toch al snel weer alsof ze choquerende gemeenplaatsen opduikelt. Zeker omdat ze ook foto's van zichzelf met haar gezicht vol sperma publiceert. Ze brengt daarmee echter wel een en ander in kaart.

Eén: miauwen wekt online blijkbaar lust op. Of toch in Calloways universum en als je het dierengeluid sandwicht tussen gore praat. Twee: Amerikanen zijn er nog niet klaar voor. Vooral dat de auteur seks had met een veertigjarige schrijver terwijl die al een vriendin had, kwam haar duur te staan. Nadat ze het verhaal over die ervaring online had gezet, kreeg ze op internet de ene verwensing na de andere naar het hoofd geslingerd. In haar e-mailbox verschenen doods- en verkrachtingsbedreigingen. Calloway nam enkele daarvan op in haar debuut.

Asperger-realisme

Waar was ik goed voor in jouw leven is een samenraapsel van verhalen en onlineconversaties die je tegen het einde wel een inzicht bieden in het personage van Marie Calloway, maar die niet allemaal even spannend zijn. 'Asperger-realisme', zo noemden buitenlandse critici Calloways stijl al.

Blijft de vraag hoe realistisch het allemaal is. Marie Calloway is bijvoorbeeld een pseudoniem, geïnspireerd op Marie Antoinette. Voor die figuur zou de auteur sympathie voelen sinds ze de gelijknamige film van Sofia Coppola zag. Daarnaast doet Calloway haar interviews liefst via e-mail, naar verluidt omdat ze zo verlegen is.

Het vermoeden rijst dat Calloway misschien helemaal geen jonge vrouw van begin twintig is en dat het helemaal 'zij' niet is die zich voor de foto's liet insmeren met een wit, melkachtig vocht. Maar daar laten de haters - en de lovers, want die zijn er ook - zich voorlopig niet door afleiden.

Marie Calloway, Waar was ik goed voor in jouw leven, Atlas Contact, 256 p., 19,99 euro.

SJOUKJE SMEDTS ■

Verberg tekst

Eén verhaal, meer was er niet nodig om van Marie Calloway een fenomeen te maken. De hippe schrijver, essayist en kunstenaar Tao Lin publiceerde op zijn al even hippe website Muumuu House haar verhaal 'Adrien Brody' en onmiddellijk stond de literaire wereld in rep en roer. De toen twintigjarige Calloway beschrijft daarin haar relatie met een dubbel zo oude journalist. Ze mailen een paar keer en algauw vraagt ze hem of hij seks met haar wil. Hij stemt in, ze vliegt naar New York, ze hebben seks en hij komt klaar op haar gezicht. Ze laat een snapshot van zichzelf nemen terwijl het sperma uit haar mond druipt, zwiert hem op het internet en schrijft er een verhaal bij. Ziedaar de controverse.

Calloway (24) had zich daarvoor al in beperkte kring laten opmerken als fervent blogster, telkens onder een ander pseudoniem - Marie Calloway is trouwens ook niet haar echte naam. Ze schreef over zichzelf, haar seksuele escapades en plaatste er vaak naaktfoto's bij. Van alles wat de sociale media te bieden hebben, maakte en maakt ze gretig gebruik. Het duurde dan ook niet lang vooraleer ze door critici werd gebombardeerd tot boegbeeld van een nieuwe generatie: die van de subcultuur van internetschrijvers.

Webcamseks

Een groot deel van wat Calloway in de loop der jaren heeft geschreven, waaronder 'Adrien Brody', is nu verzameld inwaar was ik goed voor in jouw leven. Een roman kun je het niet noemen, veeleer is het een collage van verhalen, chatberichten, facebookconversaties, snapshots, blogposts, losse gedachteflarden en vileine lezersreacties. Ze schrijft over hoe ze wordt ontmaagd, hoe ze zich via online advertenties als prostituee aanbiedt, hoe ze webcamseks heeft, hoe ze zich laat vernederen, tot ze bloedt, moet kotsen en die kots vervolgens weer oplikt.

De eerste zin - 'Ik vroeg me af of ik zijn appartement wel binnen moest gaan' - zet meteen de toon. Ze is bang, maar ze kan er niet aan weerstaan. Ze geniet niet echt van haar ontmaagding, maar ze doet wat ze denkt dat er van haar wordt verlangd. Te veel porno gekeken, wat haar beeld van seks heeft bepaald en verwrongen. Ooit is ze misbruikt, waardoor ze niets voelt van orale seks. Maar ze kreunt en faket genot. 'Ik wil dit lekker vinden', schrijft ze. De vrouw die zich onderdanig plooit naar het beeld waarvan ze denkt dat de man het opwindend vindt, het is een constante in dit boek.

Is Calloway dan een slachtoffer? Allerminst. Ze biedt zich aan als gewillig en bloedmooi sekspoppetje, laat de goorste dingen met zich uitvreten, maar tegelijk beseft ze dat daarin haar macht schuilt: mannen kunnen haar niet weerstaan. En daar geniet ze van. Seks is daarbij nooit het doel op zich, maar een middel om aandacht te krijgen.

Veel lijkt het haar evenwel niet te kunnen schelen. Ze prostitueert zich omdat ze blut is en registreert alles ijskoud, zonder psychologisering en zonder moreel oordeel. Is het goed of fout wat ze doet, het interesseert Calloway niet. Evenmin waarom ze iets doet. 'Kweetniet' is haar vaakst voorkomende antwoord. Het belangrijkste is: ze doet wat ze vindt dat ze moet doen.

Girls

Even franjeloos en nuchter is haar stijl, of liever: het gebrek eraan. De webcamseksconversaties geeft ze letterlijk weer, interpunctievrij, zonder hoofdletters, inclusief tikfouten. De bdsm-chatberichten eveneens. Wie hoopt dat Calloway haar seksuele escapades omsmeedt tot bellettrie, is eraan voor de moeite. Ze schrijft rauw, onthecht, vervreemdend, spreektalig, oppervlakkig en waarachtig. Haar werk laat ze nooit redigeren, omdat het dan minder eerlijk en expressief zou worden. 'Ik wil geen balans', schrijft ze. Een journalist vanEsquire bestempelde het al als 'aspergerstijl'.

Ze is dan ook al veelvuldig vergeleken met Lena Dunham, schrijfster en hoofdrolspeelster in de HBO-serieGirls. Net als Dunham is Calloway ongegeneerd en rauw naakt, faalt ze als vrouw en minnares, heeft ze extreme seks omdat ze nieuwsgierig is en is ze op zoek naar zichzelf en een manier om zichzelf te aanvaarden en graag te zien. Eén rücksichtslos doel hebben ze daarbij voor ogen: kunst maken. Als Adrien Brody een foto neemt van haar van sperma druipende gezicht vraagt hij Calloway of ze van plan is die op het internet te zetten. Nee, verzekert ze hem. Vervolgens doet ze het toch. Alles voor de kunst.

Maar levert het ook kunst op? Wel, nee. Als literair werk is dit boek een mislukking. Maar mislukkingen zijn vaak het interessantst. En Calloway fascineert. In haar dappere zoektocht naar waarheid toont ze haar verschillende personae, vermommingen, poses en bedriegerijen. Alsof ze wil zeggen: die maskerades, ook dat ben ik, ook dat is waarheid. Bovendien geeft haar boek een haarscherp beeld van een generatie die is opgegroeid met internet, die alle mogelijkheden ervan benut en de lelijke hoeken en kanten ervan genadeloos verkent. De smerige reacties - allemaal op de vrouw gespeeld, inclusief verkrachtings- en doodsbedreigingen - die na de publicatie van 'Adrien Brody' toestromen op blogs en sites drukt ze ongecensureerd af in haar boek. Wie zich schaamteloos blootgeeft op internet, weet dat hij bagger kan verwachten.

waar was ik goed voor in jouw leven zal de meeste volwassen intellectuelen weinig prikkelen, maar de kans bestaat dat dit een cultbijbel wordt voor achttienjarige meisjes die zich weigeren te conformeren.

MARIE CALLOWAY

waar was ik goed voor in jouw leven.

Vertaald door Sandra van de Ven, Atlas Contact, 256 blz, 18,95 ?.

Oorspronkelijke titel: 'What purpose did I serve in your life'.

Het boek verschijnt op 13 maart.

De auteur: internetfenomeen met dezelfde trekjes als Lena Dunham.

Het boek: een rauwe en waarachtige collage van seksuele escapades.

ONS OORDEEL: een fascinerende mislukking.

¨¨¨èè

Vicky Vanhoutte ■

Verberg tekst

De titel van Marie Calloways debuut, Waar was ik goed voor in jouw leven, is eigenlijk geen echte vraag. De ‘jou’ is vrij in te vullen, maar voor alle relaties die de autobiografische ik-verteller beschrijft, is het antwoord seks — vaak extreme seks. Calloway is een jonge Amerikaanse die in 2011 de hele blogosfeer schokte met een pikant stuk over haar affaire met een bekende, veel oudere journalist/criticus. Ondanks de schuilnaam ‘Adrien Brody’ was de man al te herkenbaar, onder meer voor zijn vriendin. De controverse duurde voort toen Calloway op aanraden van cultauteur Tao Lin haar blogstukken bundelde: drie drukkers banden haar debuut van hun persen, omwille van de pornografische inhoud.
Het boek begint bij de ontmaagding van het hoofdpersonage. Daarna volgen haar ervaringen als sekswerkster en haar steeds radicalere experimenten met mannen die ze op het internet ontmoet. Calloway weerstaat de drang om haar misbruikfantasie te ‘psychologiseren’ — pas helemaal op het einde verklaart ze dit verlangen via de relatie met haar stiefvader. Waar was ik goed voor in jouw leven is dan ook een vrij droge opsomming van choquerende feiten. Calloways stijl is afgevlakt, ingegeven door de sms-taal waarmee haar generatie groot werd. Dit creëert vervreemding en dramatiseert een gebrek aan échte menselijke interactie. Calloways verteller bevindt zich — ondanks haar seks- en internetcontacten — in een sociaal vacuüm.
De foto op de cover, van de auteur die in de lens kijkt, is confronterend: wat we lezen gaat over dít meisje. Maar net als op het internet, vervaagt ook in het boek haar identiteit. Ze stelt zich voor als Emily, wordt dan Marie Calloway en zaait op het einde opnieuw verwarring: plots lijkt er iemand anders achter het chataccount van ‘Marie Calloway’ te zitten, die over haar spreekt in de derde persoon (Marie Calloway is ook in het echte leven een pseudoniem of personage van de auteur). Daarnaast zorgt ook de vormgeving voor een hoog realiteitsgehalte. In het boek staan selfies — Calloway met spermalippen of billen vol blauwe plekken — en bitsige commentaren van verbijsterde recensenten. De lezer moet zelf betekenis zoeken tussen screenshots van e-mails en ongeredigeerde smartphoneconversaties. Op de bladzijden met chatgesprekken ontbreken de paginanummers, alsof je zo over Calloways schouder meekijkt naar haar scherm.
Het boek past binnen de ‘sasha-grey-isatie van de maatschappij’ en balanceert akelig op de grens tussen het verdingelijken van vrouwen en het aan de kaak stellen van die praktijk. Daarnaast valt er ook veel in te brengen tegen gedrochtelijke uitspraken als ‘Dus deed ik dat, en het was zo van: boeien, het was niet smerig of verontrustend’. Toch heeft Calloways debuut zijn verdiensten. Het laat de lezer stapsgewijs binnen in de toestand die de verteller voor haar klanten moet bereiken en creëert een gevoel van medeplichtigheid. De vernedering die Calloway opzoekt, gaat bovendien regelrecht in tegen het idee dat schaamte dient om vrouwen stil te houden — ze wrijft haar ervaringen doelbewust in ons gezicht. [Lies Xhonneux] Verberg tekst

Een jonge vrouw beschrijft haar seksuele avonturen, en hoe ze daartoe met verschillende mannen contact legt - onder anderen met een man die twee keer zo oud is als zij. Ze maakt daarbij veelvuldig gebruik van moderne media, blogposts, facebook, chats en de reacties daarop van derden. Het boek is daardoor vooral een collage van verhalen waarbij de moderne uitstraling in het oog springt vanwege de weergave van foto's en internetvormgeving. De jonge Amerikaanse schrijfster studeerde vrouwenstudies, is onder pseudoniem actief als blogster, en riep met dit boek de nodige controverses op vanwege haar vrijmoedige taalgebruik. De inhoud is misschien expliciet maar lijkt nergens de intentie te hebben bij de lezer opwinding te veroorzaken. Wisselend lettertype en verluchtigd met enkele licht suggestieve zwartwit-foto's.