Dat Annelies Verbeke een van de beste kortverhalenschrijvers is in het Nederlandse taalgebied is maar weer eens bewezen met dit mooie, kleine boek dat negen verhalen bevat die gericht zijn aan een 'jij'. Wie die jij is, dat verschilt per verhaal - het geweldige van korte verhalen is immers dat je van het ene naar het andere levensverhaal kunt springen.

Zo schrijft Verbeke zowel over Nuria, een kind op een smokkelroute voor vluchtelingen, die de verschrikkelijke werkelijkheid om haar heen niet begrijpt, als over een oude man die zichzelf aankijkt in de spiegel en een vrouw ziet - wie is hij eigenlijk? - en over een schat van een bodybuilder die te veel anabole steroïden gebruikt. Het zijn inkijkjes in levens die soms wonderlijke wendingen nemen, en altijd in beweging zijn. Veel van Verbekes personages verplaatsen zich, per trein of per auto of soms per droom, om op onbekend terrein aan te komen.

Wat te denken van twee treurige mannen die bij een doldwaas echtpaar bedelen om geld voor hun droom: een Don Quichotverfilming? De ezel staat buiten te balken. Of van een vrouw die bedreigd wordt door een jaloerse collega, en plots een dolk in haar handtas vindt? Of van de minister die niet welkom is op de begrafenis van zijn beste vriend?

Over generaties

Jij. In negen verhalen is samengesteld uit eerdere boeken, maar het laatste verhaal 'Sprezzatura' is gloednieuw en lijkt het thema generatieconflict, dat in de verhalen 'Wétiko' en 'Gilles en Edwin' een rol speelt, verder uit te diepen. Hoe kunnen jongeren een luisterend oor vinden bij hun ouders voor problemen waar ze zich het hoofd over breken: het kolonialisme, het neoliberalisme, de klimaatchaos. Hebben zij nog wel een toekomst, en hoe staat het met ieders geweten? Verbeke eindigt hoopvol, ook al weet zij en weten wij dat de werkelijkheid haar personages een totaal andere ervaring zal bezorgen: “Alles waar je op hoopte, al wat je nodig hebt.”

'Sprezzatura' betekent zoveel als 'quasiachteloze virtuositeit' en werd in de renaissance gebruikt om de zwierige stijl van Rembrandt, Velázquez en Titiaan te beschrijven. Dezelfde schijnbare moeiteloosheid geldt voor Verbekes verhaalkunst - schijnbaar, want de meesterhand is er onontbeerlijk voor.

De Geus, 144 blz., € 17,50 (e-boek € 13,99).

De Vlaamse schrijfster Annelies Verbeke (1967) is een zelfverklaard liefhebber van korte verhalen. Niet voor niets schreef ze in 2020 nog een vurig pleidooi in de Volkskrant voor het genre dat volgens haar absoluut niet bedoeld is als vingeroefening van schrijvers die dromen van het ware werk (een roman), maar subliem is en snakt naar erkenning. Al was het maar omdat 'elke zin minutieus wordt afgewogen, vaak minutieuzer dan bij romans, om de simpele reden dat bij een geringe lengte onvolkomenheden sterker opvallen'.

In eerdere bundels van Verbeke zat altijd één verhaal dat verteld werd in de tweede persoon enkelvoud. In Jij is een aantal van die korte verhalen verzameld. En dus ben jij, negen verhalen lang, een oude, demente schrijfster die niet begrijpt wie toch al die mensen zijn op jouw jubileumfeest. Daarna verander je in een Belgische minister in coronatijd en ben je vanwege je politieke keuzes niet welkom op de uitvaart van je beste vriend. Vervolgens ben je een vrouw die bij een sportschool werkt, dan weer een pubermeisje dat een werkstuk moet maken over jouw historische held.

Alle verhalen boeien van begin tot eind. Dat komt deels door de jij-vorm, die leidt tot een bijzondere betrokkenheid bij het hoofdpersonage. Maar het komt vooral door Verbeke, die niets minder dan een meester is in het genre waarvan ze zo houdt.

De Geus; 144 pagina's; € 17,50.

Een bloemlezing van negen korte verhalen van Annelies Verbeke. De auteur raakte door het lezen van Jay McInerneys ‘Bright Lights, Big City’ (1984) gefascineerd door het jij-perspectief, dat een bijzondere betrokkenheid bij de lezer teweegbrengt. In deze bundel zijn acht eerder verschenen verhalen gebundeld. Het negende verhaal, Sprezzatura, is niet eerder gepubliceerd. In beeldende stijl, vanuit het jij-perspectief geschreven. Vooral geschikt voor de meer literaire lezer. Annelies Verbeke (1976) is een bekende Belgische schrijver van romans en korte verhalen. Haar werk verscheen in meer dan vijfentwintig landen. Verbeke won onder meer de F. Bordewijk-prijs en recent twee oeuvreprijzen: de Ultima voor de Letteren en de Jana Beranováprijs.